Tọa đàm "Tăng cường hiệu quả quản lý thuế đối với thương mại điện tử" chiều ngày 23/9 hé lộ nguyên nhân tăng trưởng mạnh nguồn thu từ thương mại điện tử.

Số liệu từ Bộ Công thương cho thấy, thương mại điện tử tại Việt Nam phát triển rất nhanh, đặc biệt 5 năm gần đây, tốc độ tăng trưởng duy trì từ 20-25%/năm.

Năm 2023, quy mô thị trường thương mại điện tư bán lẻ đạt mức 20,5 tỷ USD, chiếm 8% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng toàn quốc. Tỷ lệ này đang được dự đoán đạt 10% vào năm 2025.

Doanh thu thuế từ thương mại điện tử cũng tăng mạnh. Năm 2023 đạt gần 97.000 tỷ đồng và chỉ trong 7 tháng đầu năm 2024 đã đạt hơn 78.000 tỷ đồng. Dự phóng năm 2024, lần đầu tiên thu thuế thương mại điện tử sẽ vươt mốc 100.000 tỷ đồng. Sự gia tăng mạnh mẽ này không chỉ đến từ các doanh nghiệp trong nước, mà còn từ các nền tảng quốc tế như Google, Facebook và Amazon.

Để có được sự tăng trưởng đột phá về nguồn thu thuế thương mại điện tử, Tổng cục Thuế đã chủ động triển khai nhiều biện pháp như xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý thuế, phối hợp với các bộ, ngành trong việc chia sẻ dữ liệu và kết nối với UBND các tỉnh, thành phố. Đặc biệt, cơ sở dữ liệu từ các ngành như ngân hàng và viễn thông đã được đồng bộ, giúp công tác quản lý và thu thuế đạt hiệu quả cao hơn.

"Rõ ràng ở đây là sự cố gắng, nỗ lực của Tổng cục Thuế, cũng như các cơ quan ban ngành có liên quan như Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công thương hay Ngân hàng Nhà nước, UBND các tỉnh, thành phố, chính quyền các địa phương trong việc kết hợp để quản lý các đối tượng khác nhau trên địa bàn. 

Đặc biệt trong thời gian gần đây, khi triển khai VneID của Bộ Công an thì việc tích hợp các dữ liệu của rất nhiều cơ quan đang tạo điều kiện thuận lợi cho không chỉ Tổng cục Thuế quản lý thương mại điện tử, mà còn là điều kiện để quản lý tốt hơn các lĩnh vực khác liên quan đến cả kinh tế và xã hội", PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nhận định.

Theo bà Nguyễn Thị Lan Anh, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh, cá nhân (Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính), Bộ Tài chính đã thực hiện hàng loạt giải pháp đồng bộ, thống nhất. Trong đó có việc liên tục làm giàu cơ sở dữ liệu lớn về  thương mại điện tử, thu thập thông tin từ nhiều nguồn, đó là thông tin do sàn cung cấp, thông tin do các nền tảng xuyên biên giới cung cấp, thông tin thu thập được qua công tác kiểm tra, thông tin thu thập trên Internet, thông tin kết nối chia sẻ từ các bộ ngành.Trên cơ sở đó, thực hiện khai thác, xử lý thông tin để rà soát người nộp thuế đưa vào diện quản lý, yêu cầu kê khai phù hợp thực tế, điều chỉnh doanh thu hoặc xử lý truy thu.

Đặc biệt là việc ngành thuế phối hợp với bộ, ngành chia sẻ, kết nối dữ liệu phục vụ quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử theo nhiệm vụ được giao tại Chỉ thị số 18 ngày 30/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu phục vụ phát triển thương mại điện tử và chống thất thu thuế, trong đó Bộ Công an cùng với cơ quan thuế sẽ rà soát và đồng nhất Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với Cơ sở dữ liệu mã số thuế; Bộ Công thương sẽ cung cấp dữ liệu về sàn giao dịch thương mại điện tử, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ chia sẻ dữ liệu về các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực viễn thông, quảng cáo, phát thanh truyền hình; Ngân hàng Nhà nước sẽ thông tin về dòng tiền thanh toán, về tài khoản cá nhân.

Còn bà Lại Việt Anh, Phó cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương) cũng cho rằng, để nâng cao hiệu quả quản lý thuế, một trong những mấu chốt là việc xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý một cách toàn diện và ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý.

Trên môi trường điện tử, hoạt động quản lý phải tận dụng tối ưu những công cụ trên môi trường trực tuyến, điện tử. Thực hiện Chỉ thị số 18/CT-TTg, trong hơn một năm qua, Bộ Công thương đã phối hợp rất chặt với các cơ quan liên quan như Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông để ứng dụng công nghệ thông tin và phát triển cơ sở dữ liệu phục vụ cho quản lý thuế.

"Chúng tôi đã xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu dùng chung về thương mại điện tử trên Cổng Thông tin quản lý về thương mại điện tử (online.gov.vn), tại đó có dữ liệu khá đầy đủ về những doanh nghiệp sở hữu các website thương mại điện tử bán hàng và các sàn giao dịch thương mại điện tử đã thực hiện thủ tục thông báo và đăng ký với Bộ Công thương.

Bộ Công thương là cơ quan quản lý đối với chủ thể sở hữu các website và nền tảng thương mại điện tử. Và chúng tôi đã tiến hành chia sẻ dữ liệu đó với cơ quan quản lý nhà nước về công thương ở tất cả các địa phương và hiện nay đang thực hiện việc kết nối, chia sẻ với Tổng cục Thuế", bà Huyền cho hay.

Hiện Bộ Công thương đã chia sẻ dữ liệu về hơn 1.000 chủ thể sở hữu nền tảng thương mại điện tử ở dạng website hay dạng ứng dụng; tiến tới Bộ này chia sẻ dữ liệu của khoảng 50.000 những chủ thể sở hữu website thương mại điện tử bán hàng.

Ông Trần Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Kinh tế số và Xã hội số (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho rằng, về kết nối các cơ sở dữ liệu thì quan trọng nhất là cơ sở dữ liệu của Tổng cục Thuế liên quan đến cơ sở dữ liệu về hóa đơn, cơ sở dữ liệu về thuế. Cơ sở dữ liệu thứ hai rất quan trọng là cơ sở dữ liệu các tổ chức doanh nghiệp, cá nhân có hoạt động thương mại điện tử. Cơ sở dữ liệu thứ ba cũng rất quan trọng là cơ sở dữ liệu của Ngân hàng Nhà nước, kết nối toàn bộ hệ thống tài khoản của tổ chức, cá nhân để bảo đảm dòng tiền thông suốt.

Ngoài ra, cơ sở dữ liệu của Bộ thông tin và Truyền thông gồm: cơ sở dữ liệu của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ phát thanh - truyền hình; truyền hình trả tiền trong nước và xuyên biên giới; các nhà cung cấp dịch vụ quảng cáo; cơ sở dữ liệu của các doanh nghiệp bưu chính, chuyển phát, đó là một khâu trong thương mại điện tử; cơ sở dữ liệu của các doanh nghiệp công nghệ số, sản xuất các thiết bị; đặc biệt các cơ sở dữ liệu liên quan đến các website có tên miền vn, có liên quan đến điện tử,..

Cuối cùng là cơ sở dữ liệu của Bộ Công an với hệ thống VNeID rất hoàn thiện, có thể gắn kết được các chủ doanh nghiệp với VNeID, giúp dữ liệu được xác thực một cách thông suốt, đấy là việc kết nối các cơ sở dữ liệu. Toàn bộ được thực hiện trên các nền tảng tích hợp và chia sẻ dữ liệu quốc gia, Bộ, ngành, địa phương.

"Đối với những cơ sở dữ liệu đó, chúng ta áp dụng những công nghệ Al, Blockchain,.. để có thể phát hiện ra những hoạt động bất thường, phục vụ cho công tác thương mại điện tử thay đổi rất nhanh trên môi trường mạng", ông Tuấn chia sẻ./.