Trong khuôn khổ chuyến công tác tại Bắc Kinh từ ngày 27 đến 29/5, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam Đỗ Đức Duy đã hội đàm với bà Tôn Mai Quân – Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC). Cuộc gặp tập trung vào việc tháo gỡ những vướng mắc trong xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam sang Trung Quốc – đặc biệt với mặt hàng sầu riêng, đồng thời phối hợp triển khai các giải pháp đảm bảo thông suốt hoạt động giao thương trong vụ vải thiều sắp tới.

“Luồng xanh” nông sản và cơ chế tháo gỡ kỹ thuật

Tại buổi làm việc, lãnh đạo hai bên thống nhất nhiều giải pháp tăng cường hợp tác trong lĩnh vực thương mại nông sản, trong đó nhấn mạnh vai trò của việc phối hợp chặt chẽ nhằm kịp thời xử lý các vướng mắc phát sinh trong quá trình giao thương.

Hai bên cũng khẳng định cam kết thúc đẩy mở cửa thị trường và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động xuất nhập khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản.

Trước mắt, hai cơ quan sẽ phối hợp xử lý những tồn tại liên quan đến xuất khẩu sầu riêng – một mặt hàng chủ lực đang được quan tâm tại thị trường Trung Quốc.

Cùng với đó, hai bên sẽ triển khai các giải pháp đồng bộ nhằm khơi thông hoạt động xuất nhập khẩu vải thiều trong vụ mùa năm 2025, tránh tái diễn tình trạng ùn tắc tại cửa khẩu như các năm trước.

Ngoài việc xử lý các vấn đề trước mắt, hai bên cũng thống nhất đẩy nhanh tiến độ đàm phán mở cửa thị trường cho nhiều mặt hàng nông sản khác của Việt Nam.

Dự kiến, Trung Quốc sẽ sớm cử đoàn công tác sang Việt Nam để kiểm tra thực địa đối với bưởi và chanh – bước tiền đề để xây dựng dự thảo Nghị định thư xuất khẩu. Đồng thời, các thủ tục liên quan đến Nghị định thư về thủy sản khai thác và thủy sản tươi sống cũng sẽ được hoàn tất sớm. Một số nghị định thư đã hết hạn cũng đang được rà soát để ký mới, phù hợp với thực tế thương mại hiện nay.

Đáng chú ý, hai bên thống nhất thiết lập cơ chế “luồng xanh nông sản” – ưu tiên thông quan nhanh tại cửa khẩu cho các mặt hàng quả tươi trong mùa thu hoạch cao điểm. Thời gian làm việc tại các cửa khẩu sẽ được mở rộng, bao gồm cả cuối tuần và ngoài giờ hành chính, nhằm đáp ứng nhu cầu thông quan tăng cao. Bên cạnh đó, Việt Nam và Trung Quốc cũng sẽ nghiên cứu thiết lập cơ chế họp cấp Bộ trưởng hàng năm theo hình thức luân phiên, để tăng cường quan hệ hợp tác và kịp thời xử lý các khó khăn trong thương mại nông lâm thủy sản.

28 nghị định thư đã ký, nhiều mặt hàng nông sản Việt vào chính ngạch Trung Quốc”

Theo Cục Hải quan Việt Nam, trong năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu nông, lâm, thủy sản giữa Việt Nam và Trung Quốc đạt khoảng 17,8 tỷ USD, tăng 14,6% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc chiếm 13,5 tỷ USD (tăng 14,3%), còn nhập khẩu từ Trung Quốc đạt khoảng 4,3 tỷ USD (tăng mạnh 21%).

Tính riêng 4 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất nhập khẩu nông, lâm, thủy sản giữa hai nước ước đạt 5,07 tỷ USD, tăng 3,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc ghi nhận mức giảm nhẹ 1,1%, đạt ước 3,62 tỷ USD; trong khi chiều nhập khẩu từ Trung Quốc lại tăng tới 17,6%, lên mức 1,45 tỷ USD.

Tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam và Trung Quốc đã ký kết 28 Thỏa thuận và Nghị định thư liên quan đến xuất nhập khẩu nông sản. Nhờ đó, nhiều mặt hàng đã được phép xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, bao gồm 15 loại trái cây như dưa hấu, măng cụt, sầu riêng, chôm chôm, nhãn, mít... cùng các sản phẩm đặc thù như tổ yến, cá sấu, khỉ nuôi, bột cá, sữa, thủy sản và các nguyên liệu phục vụ ngành chăn nuôi.

Việc mở rộng danh mục sản phẩm được phép xuất khẩu chính ngạch không chỉ giúp tăng giá trị thương mại mà còn tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt chủ động đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật, kiểm dịch và tiêu chuẩn chất lượng ngày càng khắt khe từ phía bạn hàng Trung Quốc./.